Sylwetki Nominowanych
Ambasador Polszczyzny
Prezydium Rady Języka Polskiego, będącej organem opiniodawczo-doradczym w sprawach używania języka polskiego, w trosce o nasz język ojczysty, a jednocześnie w przekonaniu, że propagowanie dobrych wzorców jest najskuteczniejszym środkiem upowszechniania wśród Polaków świadomości, iż nasz język ojczysty jest istotną wartością, którą należy kultywować i pielęgnować, ustanawia tytuł "Ambasador Polszczyzny".
Ambasador to w znaczeniu przenośnym propagator jakichś poglądów, obrońca czyichś interesów; to najwyższy rzecznik tego, co reprezentuje.
Tytuł "Ambasador Polszczyzny" jest przyznawany osobom lub instytucjom za wybitne zasługi w krzewieniu pięknej, poprawnej i etycznej polszczyzny.
Tytuł "Ambasadora Polszczyzny" przyznaje Kapituła wyłoniona z członków Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN oraz osób spoza Rady, zaproszonych przez członków Prezydium RJP. Tytuł w zakresie "Ambasador Polszczyzny poza Granicami Kraju" przyznaje Marszałek Senatu RP, po konsultacjach z Kapitułą.
Kapituła tytułu "Ambasador Polszczyzny" powołana przez Prezydium Rady Języka Polskiego obradująca pod przewodnictwem prof. dr hab. Andrzeja Markowskiego postanowiła nominować następujące osoby w kategoriach:
1. Ambasador Polszczyzny w Mowie
- Arcybiskup Tadeusz Gocłowski
Wieloletni metropolita gdański, od kilkudziesięciu lat zaangażowany w życie polityczne i społeczne, niejednokrotnie wypowiada się w mediach. Jego wystąpienia odznaczają się bardzo dobrą polszczyzną, jak również zwięzłością i prostotą, i także dzięki tym cechom zawsze sprzyjają porozumieniu społecznemu. - Prof. Franciszek Ziejka
Historyk literatury, profesor i wieloletni rektor UJ, członek PAU, PEN-Clubu, były przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. Doskonały wykładowca i charyzmatyczny mówca obdarzony wybitnym talentem oratorskim. - Grażyna Wrońska-Walczak
Dziennikarka z ponad 40-letnim stażem, specjalizująca się w szeroko rozumianej problematyce kultury języka polskiego, autorka bardzo popularnego cyklu "Język na zakręcie". Łącząc udatnie edukację językową z elementami zabawy, wywołuje niezmiennie bardzo żywą reakcję radiowego audytorium. Dzięki jej kompetencji językowej i niezwykłej aktywności słuchacze, a także dziennikarze radiowi, mogą zawsze liczyć na pomoc w posługiwaniu się polszczyzną.
2. Ambasador Polszczyzny w Piśmie
- Jacek Fedorowicz
Popularny felietonista, autor wielu programów radiowych i telewizyjnych. Jego finezyjne językowo artykuły i felietony poruszają często problematykę kultury języka i sprawności porozumiewania się. Atrakcyjność językowa i wnikliwość obserwacji sprawiają, że teksty Jacka Fedorowicza wpływają na rozwój refleksji językowej polskiej inteligencji. - Janusz Głowacki
Prozaik i dramaturg. Jego pisarstwo cieszy się niezmiennym zainteresowaniem kolejnych pokoleń Polaków. Janusz Głowacki ma niezwykłą umiejętność swobodnego posługiwania się różnymi stylami polszczyzny, co świadczy o jego wyjątkowej świadomości językowej. - Andrzej Szczeklik
Lekarz, naukowiec, humanista, profesor UJ, pisarz, eseista. Dzięki walorom językowym jego twórczości poruszane w niej najtrudniejsze problemy egzystencjalne są przedstawiane w sposób prosty, a jednocześnie pełen wrażliwości i humanizmu.
3. Ambasador Polszczyzny poza Granicami Kraju
- Profesor Yi Lijun
Tłumaczka i badaczka literatury polskiej, kierownik Katedry Języka Polskiego Pekińskiego Uniwersytetu Języków Obcych. Przełożyła na chiński ponad 60 utworów literackich, wśród nich: "Pana Tadeusza", "Dziady", "Ferdydurke", poezję Staffa, czy prozę Tokarczuk. Zredagowała kilkaset haseł o polskich pisarzach w chińskiej encyklopedii. Od lat kształci w Pekinie polonistów. - Profesor Barbara Rzyski
Z zawodu fizyk nuklearny, z pasji i zamiłowania popularyzator polskiej historii, kultury i języka polskiego w Brazylii. Niezwykle zasłużona dla upowszechniania polszczyzny wśród młodego pokolenia. Założycielka nowej organizacji polonijnej "APOLEC-SP" oraz strony internetowej dla nauczycieli języka polskiego. Jej działalność przyczynia się do integracji brazylijskiej Polonii. - Doktor Anna Barańczak
Wykładowca języka polskiego na Uniwersytecie Harvarda. Wykształciła i zainteresowała polszczyzną wielu studentów i doktorantów z całego świata. Zorganizowała w harvardzkim Center for European Studies kilkadziesiąt spotkań z wybitnymi Polakami, w tym z literaturoznawcami, pisarzami i krytykami. Zainspirowała swoich słuchaczy do przekładów polskiej poezji współczesnej.
4. Młody Ambasador Polszczyzny (dla osoby do 35 roku życia)
- Bartłomiej Chaciński
Dziennikarz, publicysta, od kilku lat zajmujący się współczesnym językiem młodzieżowym. Jest autorem wnikliwie napisanych i atrakcyjnych językowo słowników "młodej polszczyzny". Jego publikacje świadczą o dużej świadomości językowej i umiejętności przekazania wiedzy o jednej z odmian polszczyzny. - Jacek Dehnel
Poeta i prozaik, także tłumacz. Jego książki, zwłaszcza powieści, zyskały dużą popularność, także dzięki eleganckiej formie językowej, nawiązującej do najlepszych wzorów polszczyzny. - Maciej Stuhr
Aktor teatralny, filmowy i kabaretowy. Jego kreacje, a także autorskie prezentacje kabaretowe, ukazują umiejętność świadomego i niezwykle sprawnego posługiwania się językiem (m.in. świadczą o tym tworzone przez niego parodie).
5. Ambasador Polszczyzny Regionalnej
- Dorota Simonides
Profesor Uniwersytetu Opolskiego, folklorystka, badaczka kultury i języka Śląska. W swoich pracach od wielu lat ukazuje bogactwo folkloru słownego tego regionu. Dorota Simonides położyła wielkie zasługi dla upowszechniania wiedzy o kulturze, w tym o gwarze regionalnej. - Juliusz Kubel
Poznański radiowiec i scenarzysta. Ma w dorobku kilka tysięcy felietonów, monologów, gawęd i słuchowisk pisanych gwarą poznańską. W Wielkopolsce jest jedną z najbardziej znanych postaci; zasłużony jako popularyzator miejscowej gwary, a także autorytet językowy w tym zakresie. - Zespół "Trebunie Tutki"
Zespół folklorystyczny z Podhala. Teksty jego piosenek, pisane przez członków zespołu gwarą góralską, od kilkunastu lat są obecne w świadomości Polaków, słuchających licznych występów i nagrań tej grupy. Na podkreślenie zasługuje autentyzm gwary, którą autorzy umiejętnie przekazują nie tylko tradycyjne, ale i współczesne treści.
Jednocześnie Kapituła postanowiła przyznać tytuł Wielkiego Ambasadora Polszczyzny Tadeuszowi Konwickiemu, prześwietnemu pisarzowi, w uznaniu jego zasług dla polskiej literatury, a zwłaszcza dla ożywionej duchem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, wrażliwości i świadomości językowej kilku pokoleń Polaków.
Gala Ambasador Polszczyzny odbędzie się 10 listopada 2008 roku, w przeddzień 90 rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, w Akademii Muzycznej w Katowicach (o godz. 18.00).